CZY TWOJE NERKI SĄ OK? WYKRYJ WCZEŚNIE, CHROŃ ZDROWIE NEREK
Czy twoje nerki są ok? Wykryj wcześnie, chroń zdrowie nerek – to hasło tegorocznego Światowego Dnia Nerek.
Szacuje się, że przewlekła choroba nerek (PChN) dotyka około 850 milionów ludzi na całym świecie. Jeśli nie zostanie wykryta i nie zostanie odpowiednio wcześnie leczona, PChN może rozwinąć się w niewydolność nerek, prowadząc do poważnych powikłań i przedwczesnej śmierci.
Przewiduje się, że do 2040 r. PChN stanie się piątą główną przyczyną utraty lat życia, co podkreśla pilną potrzebę globalnych strategii zwalczania chorób nerek. Populacje o wysokim ryzyku wystąpienia choroby nerek powinny zostać poddane ukierunkowanym badaniom.
Głównymi czynnikami ryzyka chorób nerek są:
- 𝗣𝗼𝗽𝘂𝗹𝗮𝗰𝗷𝗲 𝗼 𝘄𝘆𝘀𝗼𝗸𝗶𝗺 𝗿𝘆𝘇𝘆𝗸𝘂 𝘄𝘆𝘀𝘁𝗮̨𝗽𝗶𝗲𝗻𝗶𝗮 𝗖𝘂𝗸𝗿𝘇𝘆𝗰𝗮
- 𝗡𝗮𝗱𝗰𝗶𝘀́𝗻𝗶𝗲𝗻𝗶𝗲
- 𝗖𝗵𝗼𝗿𝗼𝗯𝗮 𝘀𝗲𝗿𝗰𝗼𝘄𝗼-𝗻𝗮𝗰𝘇𝘆𝗻𝗶𝗼𝘄𝗮
- 𝗢𝘁𝘆ł𝗼𝘀́𝗰́
- 𝗪𝘆𝘄𝗶𝗮𝗱 𝗿𝗼𝗱𝘇𝗶𝗻𝗻𝘆 𝗱𝗼𝘁𝘆𝗰𝘇𝗮̨𝗰𝘆 𝗰𝗵𝗼𝗿𝗼́𝗯 𝗻𝗲𝗿𝗲𝗸.
Inne ryzyka obejmują:
- Ostre uszkodzenie nerek
- Choroba nerek związana z ciążą
- Choroby autoimmunologiczne (takie jak toczeń rumieniowaty układowy lub zapalenie naczyń)
- Urodzenie się z niską masą urodzeniową lub wcześniactwo
- Zablokowanie dróg moczowych
- Częste kamienie nerkowe
- Wady wrodzone nerek lub układu moczowego.
- W krajach o niższych dochodach choroby nerek często wiążą się ze stresem cieplnym u pracowników rolnych, ukąszeniami węży, toksynami środowiskowymi, tradycyjnymi lekami, zakażeniami, takimi jak zapalenie wątroby typu B lub C, HIV i pasożytami.
Proste, nieinwazyjne i niedrogie testy dla populacji wysokiego ryzyka obejmują:
- 𝗣𝗼𝗺𝗶𝗮𝗿𝘆 𝗰𝗶𝘀́𝗻𝗶𝗲𝗻𝗶𝗮 𝗸𝗿𝘄𝗶 w celu sprawdzenia nadciśnienia.
- 𝗪𝘀𝗸𝗮𝘇́𝗻𝗶𝗸 𝗺𝗮𝘀𝘆 𝗰𝗶𝗮ł𝗮 (𝗕𝗠𝗜), który jest oszacowaniem tkanki tłuszczowej na podstawie wzrostu i wagi.
- Badanie moczu:
- Albumina w moczu (𝗮𝗹𝗯𝘂𝗺𝗶𝗻𝘂𝗿𝗶𝗮) w celu oceny uszkodzenia nerek. Preferowany jest 𝘄𝘀𝗸𝗮𝘇́𝗻𝗶𝗸 𝗮𝗹𝗯𝘂𝗺𝗶𝗻𝘆 𝗱𝗼 𝗸𝗿𝗲𝗮𝘁𝘆𝗻𝗶𝗻𝘆 𝘄 𝗺𝗼𝗰𝘇𝘂 (𝘂𝗔𝗖𝗥).
- Badania krwi:
- 𝗛𝗲𝗺𝗼𝗴𝗹𝗼𝗯𝗶𝗻𝗮 𝗴𝗹𝗶𝗸𝗼𝘄𝗮𝗻𝗮 𝗹𝘂𝗯 𝘀𝘁𝗲̨𝘇̇𝗲𝗻𝗶𝗲 𝗴𝗹𝘂𝗸𝗼𝘇𝘆 𝗻𝗮 𝗰𝘇𝗰𝘇𝗼 𝗹𝘂𝗯 𝘀𝗽𝗼𝗻𝘁𝗮𝗻𝗶𝗰𝘇𝗻𝗶𝗲 w celu sprawdzenia, czy występuje cukrzyca typu 2.
- 𝗦𝘁𝗲̨𝘇̇𝗲𝗻𝗶𝗲 𝗸𝗿𝗲𝗮𝘁𝘆𝗻𝗶𝗻𝘆 𝘄 𝘀𝘂𝗿𝗼𝘄𝗶𝗰𝘆 (bardziej dokładne w połączeniu z 𝗰𝘆𝘀𝘁𝗮𝘁𝘆𝗻𝗮̨ 𝗖) pozwala oszacować wskaźnik filtracji kłębuszkowej (eGFR) i ocenić czynność nerek.
Należy wdrożyć na całym świecie politykę wczesnego wykrywania choroby u osób z grupy ryzyka, aby ograniczyć koszty opieki zdrowotnej związane z niewydolnością nerek i poprawić jakość życia.
- Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej i pracownicy służby zdrowia na pierwszej linii powinni zostać przeszkoleni w zakresie włączania badań w kierunku PChN do rutynowej opieki nad populacjami wysokiego ryzyka, nawet gdy czas i zasoby są ograniczone.
- Badania w kierunku PChN należy zintegrować z istniejącymi interwencjami społecznymi (np. tymi ukierunkowanymi na zdrowie matek, HIV, gruźlicę i inne choroby niezakaźne), aby zmniejszyć koszty i zwiększyć efektywność [8].
- Testy mogą być również przeprowadzane poza placówkami medycznymi, na przykład w ratuszach, kościołach lub na targowiskach, w zależności od lokalnych przepisów i dostępnych zasobów.
- Należy również skupić wysiłki na podnoszeniu świadomości wśród ogółu społeczeństwa, promowaniu zdrowia i wdrażaniu programów edukacyjnych, które wzmacniają pozycję pacjentów.