W KAMPEN WSZYSTKO SIĘ ZACZĘŁO – OD KOLFFA DO PRZYSZŁOŚCI – 80 LAT HISTORII TERAPII NERKOZASTĘPCZEJ

Uczestnicy sympozjum na tle szpitala „Engelenberg” w Kampen

24 czerwca 2025 r., Kampen, Holandia

Relacja z sympozjum „Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość terapii nerkozastępczej – wszystko zaczęło się w Kampen”

Drodzy członkowie i sympatycy OSMN,

Jeszcze niedawno ludzie chorujący na PChN umierali w nieświadomości swojej choroby lub z braku dostępu do leczenia nerkozastępczego. Jako człowiek mający już 62 lata po przeczytaniu książki Jurgena Thornwalda „Pacjenci” doszedłem do wniosku, że żyję także dlatego że 80 lat temu w nie tak dalekiej Holandii pewien lekarz nefrolog w warunkach wojennych stworzył pierwszą maszynę do dializy, która ratowała życie chorym. Był nim dr. Willem Kolff, którego 100-lecie urodzin obchodziliśmy w roku 2011. Był to niewątpliwy przełom w rozwoju nefrologii i leczeniu chorych na nerki pacjentów. W tym miejscu polecam artykuł prof. Janusza Ostrowskiego zatytułowanego „Profesor Willem Johan Kolff — wynalazca sztucznych narządów. Wspomnienie w 100. rocznicę urodzin”, który jest dostępny pod linkiem:

https://journals.viamedica.pl/renal_disease_and_transplant/article/viewFile/18507/14537

Holandia została wyzwolona przez wojska armii: amerykańskiej, kanadyjskiej, brytyjskiej i naszej Polskiej pod dowództwem gen. Stanisława Maczka postanowił, że tym krajom podaruje 4 stworzone przez siebie aparaty do hemodializy. I tak jeden z nich trafił do Polski na Uniwersytet Jagielloński, a 80 lat później jako Prezes OSMN miałem zaszczyt i honor wraz z żoną reprezentować nasz kraj na uroczystościach w Holandii. Szczegóły tego wydarzenia znajdują się na stronie https://www.willemkolffstichting.nl/en/symposium2025

Otwarcie konferencji w Kampen. Na slajdzie prof. W.Kolff przy swoim monumencie

Prof. Kolff studiował tak niedocenianą obecnie internę w Klinice Chorób Wewnętrznych Uniwerystetu w Grooningen. Pierwszy aparat do sztucznej nerki skonstruował w czasie wojny w 1942 roku właśnie w Kampen, ale urządzenie to było mocno niedoskonałe…. Pierwszą eksperymentalną hemodializę, używając własnego aparatu, wykonał na przełomie 1942 i 1943 roku u młodego mężczyzny z mocznicą, a pierwszą oficjalną hemodializę wykonał 17 marca 1943 roku u młodej kobiety. Obie próby zakończyły się niepowodzeniem. Dopiero hemodializa u kolejnego 17-tego już pacjenta wykonana 11 września 1945 roku uratowała życie  67-letniej kobiecie. W roku 1950 Willem Kolff wyemigrował do USA, a w roku 1957 roku rozpoczął pracę nad sztucznym sercem. Magazyn „Life” w roku 1990 umieścił go wśród 100 najważniejszych Amerykanów w XX wieku.  Gdyby nie śmierć współnominowanego wraz z nim do Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1986 roku prof. Nilsa Alwalla otrzymałby również tę prestiżową nagrodę.

Zdjęcie: Freddy Schinkel, Kampen dla Fundacji Willema Kolffa” – Uroczystość wręczenia nagrody Fundacji Willema Kolffa prof. Stevenowi Ashowi (po prawej)

Sympozjum odbyło się 24 czerwca 2025 r. w Kampen, przed doroczną konferencją Europejskiego Towarzystwa Sztucznych Narządów (ESAO) w Enschede w Holandii (25-28 czerwca 2025 r.). Jego uczestnikami w Kampen byli nefrolodzy, pacjenci i inni specjaliści zaangażowani w opiekę nad pacjentami dializowanymi, a także członkowie Europejskiego, Amerykańskiego, Japońskiego i Międzynarodowego Towarzystwa Sztucznych Narządów, Europejskiego Sojuszu na rzecz Zdrowia Nerek (EKHA) oraz organizacji pacjentów nefrologicznych z Holandii, Wielkiej Brytanii, Polski, Kanady i USA. Sympozjum poprowadził Tom Oostrom, dyrektor Holenderskiej Fundacji Nerek.

Zdjęcie: Freddy Schinkel, Kampen dla Fundacji Willema Kolffa – Uczestnicy sympozjum z drona na tle szpitala w którym pracował prof. W.Kolff

Sympozjum w pięknym Kampen odbyło się 80 lat od czasu, gdy pierwszy pacjent na świecie przeżył ostrą niewydolność nerek dzięki sztucznej nerce dr Kolffa oraz 65 lat od czasu, gdy zespół medyczny kierowany przez dr Scribnera opracował pierwszą przetokę tętniczo-żylną umożliwiającą przewlekłą dializę (Seattle, USA, 1960 r.). Te niezwykłe wynalazki codziennie ratują życie milionom ludzi…… Razem z około 100 innymi uczestnikami świętowaliśmy to wydarzenie medyczne, podczas którego mówiono nie tylko o przeszłości, ale także skupiono się na teraźniejszości (np. przenośna sztuczna nerka stworzona przez Holenderską Fundację Nerek), a także przyszłości (np. wszczepialna sztuczna nerka). Prof. Shuvo Roy z „The Kidney Project” w San Francisco w USA i dr Fokko Wieringa przedstawili aktualny stan dializoterapii i wyzwaniami związanymi z wszczepialną sztuczną nerką. Podczas sympozjum przedstawiono nagrane wcześniej i przygotowane przez organizacje pacjenckie z Wielkiej Brytanii, Kanady, Stanów Zjednoczonych i naszą OSMN.

Prof. Fokko Wieringa podpisuje książkę „Pacjenci” Jurgena Thorwalda

Miejsce sympozjum znajdowało się zaledwie kilka kroków od dawnego szpitala „Engelenberg”, gdzie mieliśmy okazję zwiedzić miejsce pracy dr Kolffa podczas II wojny światowej.  Znajduje się tam replika pierwszej sztucznej nerki z 1943 r., a także repliki podwójnej cewki nerkowej Kolffa i nerki Kolffa Brighama. „To święto nauki, ale także wytrwałości i człowieczeństwa” – powiedział prof. Fokko Wieringa, jeden z organizatorów, członek Fundacji im. Willema Kolffa. I dodał – „Aby zrealizować projekt wszczepialnej sztucznej nerki, potrzebujemy intensywnej współpracy międzynarodowej”. Po południu burmistrz Kampen i Derk Meulman wręczyli prestiżową nagrodę im Willema Kolffa prof. Stevenowi Ashowi z USA, w uznaniu za jego wielki wkład w dziedzinie dostępu naczyniowego i terapii nerkozastępczej. Laureat podpisywał swoją nową książkę, a jeden egzemplarz z osobistą dedykacją wręczył nam . W rozmowie z prof. Ashem dowiedziałem się, że był on bardzo bliskim współpracownikiem „naszego” prof. Zbyluta Twardowskiego, który z kolei był wielkim przyjacielem naszego stowarzyszenia i wielu z nas miał przyjemność spotkać się z nim osobiście.

Iwona i Rajmund Michalski przy monumencie prof. Willema Kolffa w Kampen

Dziękujemy organizacji NEFRON (Sekcja Nefrologiczna Izby Gospodarczej Medycyna Polska) za wsparcie finansowe naszego wyjazdu do Kampen, dzięki czemu mogliśmy uczestniczyć w tym niezwykłym wydarzeniu i reprezentować polskich pacjentów i tak tam poważaną Polskę.

Rajmund i Iwona Michalski, OSMN

Link do artykułu oraz materiału wideo w wiadomościach TV East Netherlands, wyemitowanego na temat sympozjum:

https://www.oost.nl/nieuws/3535354/topwetenschappers-in-kampen-voor-niersymposium

Moment ogłoszenia laureata – nagrody fundacji W. Kolffa

Prof. Azrul Azlan Hamzah z Uniwersytetu Kebangsaan w Malezji z prezesem OSMN Rajmundem Michalskim

Rajmund Michalski z członkiem Zarządu Fundacji W.Kollfa prof. Fredem Von der Kraaij

Widok ogólny na salę obrad

Zdjęcie: Freddy Schinkel, „Kampen dla Fundacji Willema Kolffa” – Laureat nagrody Fundacji Willema Kolffa prof. Steven Ash (w środku) z Burmistrzem Kampen Sander de Rouwe i szefem Fundacji prof. Derkiem Meulmanem

Zdjęcie: Freddy Schinkel, „Kampen dla Fundacji Willema Kolffa” – Przemówienie prof. Stevena Asha

Zdjęcie: Freddy Schinkel, Kampen dla Fundacji Willema Kolffa” – Statuetka fundacji W. Kolffa. Nagroda dla prof. Stevena Asha